Elk voorjaar schiet hij als één van de eerste de grond uit. Zodra je de blaadjes ziet, weet je dat het lente wordt! In rap tempo komen ze overal op en voor je het weet zie je mooie gele wolken op de grasvelden. Hij klimt zo graag naar de ontluikende zon, dat hij zelfs stadlandschappen trotseert en fier tussen de tegels door groeit. Iedereen heeft wel eens de zaadjes van zijn bol geblazen. Maar heb je er ook wel eens aan gedacht dat de plant geneeskrachtig zou kunnen zijn? En kun je hem nu wél of niet eten?

Vele namen voor de paardenbloem

In Nederland kennen we de plant onder verschillende namen. Natuurlijk de paardenbloem of paardensla, omdat paarden deze plant heerlijk vinden! Maar het had ook net zo goed konijnenbloem kunnen heten, want ook deze dieren doe je een groot plezier met de plant. Melkwit en melkbloem zijn andere traditionele namen. Deze naam heeft de paardenbloem te danken aan het witte sap (het melksap) dat uit de plant loopt als je een jonge steel breekt. Als laatste kennen we hem als molsla, omdat de jonge blaadjes één van de eerste slablaadjes zijn die je kunt eten in het voorjaar. Jawel, je kunt de plant eten. En hij is heerlijk!

Bittere stofjes voor je spijsvertering

Ok, ik vind hem heel erg lekker. Maar ik houd dan ook van bitter. En bitter is de paardenbloem! Eén van de belangrijkste werkzame stoffen in de plant zijn de bitterstoffen. En die zijn heel erg gezond. Bij het eten van een bitterstof stimuleer je namelijk de smaakpapillen in je mond. Die geven via je zenuwstelsel direct een signaal af aan je spijsverteringskanaal. Het gevolg is een sterke aanmaak van speeksel, maagsap, gal en spijsverteringssappen. De plant is dus een enorme hulp voor je vertering! Vind je bitter nu écht niet lekker, gebruik dan maar een paar blaadjes in je lente salade en meng hem met andere slasoorten. Goed kauwen, en dan kun je nog steeds profijt hebben van de gunstige effecten van de plant.

De paardenbloem helpt bij het detoxen

De botanicus Rembert Dodoens beschreef in 1554 al de geneeskrachtige eigenschappen van de paardenbloem in zijn ‘Cruydtboeck’. Hij schreef:

“te weten wel verkoelende / maer meer verdrooghende van aerd / ende ’t samen oock afvaghende ende openende of ontsluytende / ende dat door de bitterheyt die daer by ghevoeght is.”

In modern Nederlands betekent dit dat de plant gebruikt kan worden bij ‘tekenen van vocht’ (hij ‘verdroogt’ het lichaam), dat de plant ‘opent’ en ‘ontsluit’ en dat dit allemaal komt door de bitterstoffen. Ok, zal je misschien denken, en wat betekent dat dan in gewoon Nederlands?

Verdrogend, openend en ontsluitend verwijzen naar het activeren van je uitscheidingsorganen, de lever en de nieren. Als je deze plant een tijdje in een voldoende hoge dosering gebruikt, dan ga je meer plassen en wordt de lever geactiveerd. De lever gaat meer gal aanmaken en de vertering verbetert. Tegelijkertijd kan de lever ook beter afvalstoffen in het lichaam verwerken. Door de verhoogde werking van de nieren, kunnen de afvalstoffen die de lever onschadelijk maakt ook makkelijker uit geplast worden. Het is dus een ontzettend mooie detox-plant!

Wat zegt de wetenschap over de paardenbloem?

Natuurlijk willen we ook een beetje wetenschappelijke onderbouwing, want dat openende en ontsluitende klinkt misschien toch nog een beetje abstract. Gelukkig is die onderbouwing er ook. Onderzoeken geven aan dat een extract van de paardenbloem een antioxidant is dat de lever beschermt tegen toxische stoffen (You, 2010). Het wordt ingezet bij non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD) (Davaatseren, 2013) en leverschade (Colle, 2012; Al-Malki, 2013). Het heeft een stimulerend effect op de galaanmaak (Schütz, 2006). Verder drijft het vocht af en is het bewezen effectief bij het vasthouden van vocht in het lichaam (Clare, 2009). Wat Dodoens in 1554 al wist, is in onze tijd dus bewezen.

Een lente detox

Wil je de kracht van de paardenbloem ook eens ervaren? Pas hem dan toe in een lente-detox. Als je een paar dagen alleen maar groente en fruit eet (en natuurlijk 2 liter water drinkt), dan geef je je lichaam de kans om eens goed te herstellen. (Hier kun je meer lente groenten en fruit vinden.) Er is in deze tijd even geen aanvoer van belastende stoffen. Hierdoor kan je lichaam een ‘grote schoonmaak’ houden. Als je deze lichaamsreiniging extra wilt ondersteunen dan kun je met de paardenbloem je leverwerking helpen en de afvoer van afvalstoffen bevorderen. Gebruik hiervoor een handje jonge blaadjes van de molsla per dag (op een schone plek in een weiland/bos geplukt, dan maak je ook gelijk gebruik van de reinigende effecten van schone lucht en lichaamsbeweging ? ). Of koop een paardenbloem tinctuur en gebruik hiervan 3 keer per dag 10 druppels in een glas water. Let wel op. Dit kun je niet doen als je last hebt van problemen met je galblaas of galwegen (bijvoorbeeld als je galstenen hebt), als je zwanger bent (dan is detoxen sowieso niet aan te raden), als je een zweer hebt in je maagdarmkanaal (dan kan deze plant te sterk zijn) of als je medicijnen gebruikt tegen een hoge bloeddruk (dit zijn vaak al middelen die het plassen stimuleren, dus dit moet je niet nog extra gaan doen).

Ik wens je een mooie lente schoonmaak toe en jij kijkt de volgende keer vast anders naar een paardenbloem als je er een ziet!