Over sommige gezondheidsproblemen praten we niet makkelijk, zoals schimmelinfecties en aambeien. Ze zijn natuurlijk ook wat gênant en niet sexy. Maar zou het niet opluchten als je weet dat je niet de enige bent? En misschien nog beter, als je weet dat je er iets aan kunt doen? Je kunt iets doen aan die (vaginale) schimmelinfecties. Niet alleen met voeding en leefstijl, maar ook met planten.

Candida albicans, niet alleen een vrouwenprobleem

Veruit de meeste schimmelinfecties worden veroorzaakt door de gist Candida albicans. We hebben dit ‘beestje’ allemaal in meer of mindere mate in onze darmen, op de huid en op de slijmvliezen van de mond en vagina. Als je een gezonde darmflora en een goede weerstand hebt, dan kan je lichaam meestal de candida goed onder controle houden. Heb je een verminderde weerstand, bijvoorbeeld doordat je ziek bent (geweest) of door het gebruik van bepaalde medicatie zoals antibiotica, dan kan de candida-gist gaan groeien en is er sprake van een candida overgroei. Afhankelijk van de plek waar de candida gaat groeien, kun je last krijgen van verschillende klachten. In de darm geeft hij spijsverteringsproblemen, zoals een opgeblazen gevoel en winderigheid. Op de huid geeft hij jeuk en in de mond kan het pijn geven. Een overgroei rond de vagina leidt tot een vaginale schimmelinfectie. Hierbij ontstaan er jeuk, witte vloed met brokkelige afscheiding (zonder geur), roodheid, opgezwollen schaamlippen en soms een branderig gevoel. Dit kan tevens leiden tot pijn bij het vrijen waardoor je libido afneemt. Bij mannen komt een overgroei rondom de anus vaker voor, waarbij er tevens ernstige jeuk kan ontstaan. 1-3

Belangrijk is om je te realiseren dat een schimmelinfectie niet wordt veroorzaakt door een slechte hygiëne. De oorzaak moet worden gezocht in een disbalans in de darm – en vaginale flora en een verminderde weerstand. Bij het bestaan van een schimmelinfectie kan het noodzakelijk zijn om iets te doen om de candida weer de baas te worden. Hiervoor bestaan verschillende mogelijkheden. Allereerst zijn voeding en leefstijl van groot belang. Candida groeit goed op geraffineerde koolhydraten en zetmeel. Deze kun je dus beter (tijdelijk) uit de voeding elimineren. Zo blijft er weinig voedsel over voor de gist om op te groeien. 4 Ook het gebruik van probiotica kan helpen om de balans in de darmflora te herstellen en de vervelende gast uit de darmen te concurreren. 5 Verschillende planten bevatten daarnaast stoffen met schimmeldodende eigenschappen. Door deze in te zetten, tezamen met een gezonde voeding en leefstijl, vergroot je de kans op succes.

Schimmelinfectie behandelen met planten en candida in de kiem smoren

De antischimmelmiddelen die de huisarts voorschrijft werken over het algemeen goed bij een candida-infectie (breng ook zeker een bezoekje aan je huisarts als je langer dan een week last hebt of als een infectie vaker terugkomt). Plantaardige middelen die kunnen worden ingezet bij een beginnende schimmelinfectie of ter preventie van een hernieuwde infectie zijn caprylzuur uit kokosolie en oregano etherische olie. 6-7

Caprylzuur komt van nature voor in kokosolie. Verschillende wetenschappelijke onderzoeken laten zien dat caprylzuur effectief is bij een candida-infectie. Deze stof zorgt ervoor dat de candida cellen niet goed meer kunnen hechten aan de darmwand. Daarnaast verstoort caprylzuur de vorming van het celmembraan van de gist. Hierdoor kan de candida zich niet goed meer vermenigvuldigen. Al deze eigenschappen van caprylzuur zorgen ervoor dat het afweersysteem grip kan krijgen op de gist en de balans weer hersteld kan worden. Caprylzuur gebruik je bij een actieve infectie in een dosering van 1000 – 2000 mg per dag. 7-8 Om deze dosering te bereiken zul je een supplement moeten gebruiken. Gebruik van ongeraffineerde, geurende kokosolie is hiervoor niet voldoende. Kokosolie kan wel onderdeel uitmaken van een gezond voedingspatroon waarbij het mogelijk preventief werkt tegen het ontstaan van een infectie.

Wilde oregano (Origanum vulgare) is een plant die behoort tot de familie van lipbloemigen waartoe ook rozemarijn, tijm en munt behoren. Oregano olie bevat de stof carvacrol dat de groei van candida remt door het celmembraan hyper doorlaatbaar te maken. Daarnaast heeft de stof ook in de candida gist een remmend effect op de groei. Het verstoord het DNA van de candida en zorgt voor verhoogde oxidatieve stress. Kies dan ook voor een product dat gestandaardiseerd is op carvacrol. Je gebruikt ongeveer 30 – 60 mg oregano olie per dag, waarvan minimaal de helft carvacrol is. Onder begeleiding van een zorgverlener kan de dosering worden verhoogd. 9-10

Er zijn aanwijzingen dat een combinatie van caprylzuur en carvacrol beter werkt dan een van deze stoffen alleen. 11 Andere planten die candidagroei kunnen remmen zijn knoflook, venkelzaad, kruidnagel, kaneel, kurkuma en gember. 12-13 Gebruik deze kruiden daarom regelmatig in je voeding.

Een schimmelinfectie behandelen met planten is in het beginstadium nog goed mogelijk. Zodra er vaker een candida-infectie optreedt en het probleem chronisch wordt, is er een grote kans dat de candida een biofilm gevormd heeft. Veel medicatie en ook kruiden kunnen hier niet goed doorheen dringen om de candida te bestrijden. Bij chronische candida-infecties is het daarom aan te raden om onder begeleiding van een zorgverlener met ervaring hierin de candida te bestrijden.

Referenties

1. Micr. Newsl. 2014:36(17)131-136.
2. Crit Rev Microbiol. 2016 Nov;42(6):905-27.
3. NHG-standaard Fluor vaginalis, via richtlijnen.nhg.org
4. PLoS One. 2013 May 30;8(5):e64645.
5. Med Mycol. 2018 Nov 1;56(8):1023-1032.
6. J Med Food. 2017 Nov;20(11):1083-1090.
7. J Appl Microbiol. 2016 Dec;121(6):1530-1545.
8. Japanese Journal of Microbiology. 1961 Apr;5(4):383–94.
9. Front Cell Infect Microbiol. 2020 Apr 30;10:192.
10. Mol Cell Biochem. 2001 Dec;228(1-2):111-7.
11. Cell Physiol Biochem. 2019;53(2):285-300.
12. Adv Exp Med Biol. 2021;1308:225-248.
13. Journal of Chemical and Pharmaceutical Sciences. 2016;9(3):1283-1293.

Dit artikel is eerder in aangepaste vorm verschenen in het tijdschrift Medisch Dossier.